IDFA tip 1: Paris is Burning

 
Denk je bij een reading aan een lezing, of aan een spirituele sessie van medium Char? En zijn Amerikaanse meisjes, zuurstokroze jurken en schuifelmuziek je eerste associaties bij een ball? Ga nu dan snel alle seizoenen van Rupaul's Drag Race kijken. Of nog beter, ga terug naar de bron en bekijk cult klassieker Paris is Burning (1989). Eindelijk weer eens te zien op een groot scherm.
 
In deze inmiddels iconische documentaire heeft regisseuse Jennie Livingstone de drag culture van New York in de late jaren tachtig vastgelegd. Aan het woord komen diva’s en drag mothers over hoe hun systeem werkt (want er is een systeem) en verklaren ze meteen een aantal woordjes ‘vakjargon’. Een spoedcursus waarin tussen alle gesprekken door stilaan wordt gehoopt op een mooie afloop, een sprookjesleven waar ze met hun gezamenlijke avonden alvast een voorschot op nemen. Als je dan aan gezellige theekransjes denkt, nou nee. Op deze besloten feesten battlen ze onderling en vliegt the attitude je om de oren. Iedereen waant zich op een catwalk en kan ondanks zijn armoedige komaf shinen met een gouden trofee in zijn hand, in welke categorie dan ook. Glamour for the masses. En passant ontdek je meteen even waar Madonna 'haar' - strike a pose - Vogue vandaan heeft.
 
Het mooie is dat Paris is Burning door het verstrijken van de tijd alleen maar nog beter is geworden. Tegelijkertijd gedateerd in z’n geweldige mode en tijdloos in z’n klassenverschil. Zowel schrijnend als nostalgisch (waarom waren wij toen niet jong, met een gettoblaster in New York?). Een extravagant en ingetogen portret over escapisme en over harde realiteit, en de magische deur daartussen.
 
Za 22 november 21:45 – Eye Cinema 2
Zo 23 november 22:00 - Eye Cinema 2
 
P.S. Voor iedereen die niet kan gaan, jullie zijn vergeven (een beetje dan). Het is niet de bedoeling van deze tip, maar hij staat ook gewoon op YouTube:

IDFA tip 2: Citizenfour

Op een dag in januari 2013 kreeg de Amerikaanse documentairemaakster Laura Poitras een mailtje. Leuk om te weten zul je denken, ik krijg ook weleens mail. Maar dit was een wat merkwaardig mailtje van ene citizenfour die meteen al vroeg of hij een gecodeerd mailtje met documenten naar haar kon sturen. Maandenlang had Poitras geen idee met wie ze correspondeerde. Pas in juni 2013 volgde een ontmoeting in Hong Kong. Citizenfour bleek de toen nog totaal onbekende Edward Snowden.
 
Dat Snowden er uitgerekend voor koos contact met Poitras op te nemen, was onderdeel van een grootse strategie: Poitras maakte eerder al twee post-9/11 documentaires, het voor een Oscar genomineerde My Country, My Country (2006) over de oorlog in Irak en het voor twee Emmy’s genomineerde The Oath (2010) over Guantanamo Bay. Beide politiek kritische films waardoor ze op de watch list van de Amerikaanse regering terechtkwam en talloze malen op vliegvelden werd ondervraagd alsof ze een staatsvijand was. Zo iemand die niet zwichtte en doorging moest wel voorbereid zijn op wat zijn NSA onthullingen teweeg zouden brengen, aldus Snowden. En zo geschiedde. Gevolg, de documentairemaakster werd onderdeel van de geschiedenis. Want hoewel algemeen bekend dat Snowden’s verhaal naar buiten is gebracht door een journalist van The Guardian, was het Poitras die het eerste contact met hem had en al zijn documenten in handen kreeg én waren het haar beelden vanuit die hotelkamer in Hong Kong die de wereld liet kennismaken met die wat nerdige klokkenluider.
 
Citizenfour is geschiedschrijving vanuit de eerste hand, met een beetje hulp van het universum dat de juiste mensen op de juiste tijd aan elkaar koppelde. Ten tijde van hun mailwisseling was Poitras namelijk al bezig aan een documentaire over surveillance. Dat dit derde deel van haar trilogie zo’n klapstuk als afsluiter zou krijgen kon ze toen nog niet vermoeden.
 
Zo 23 november 19:00 - Tuschinski 1
Ma 24 november 16:45 – Eye Cinema 1
Vr 28 november 22:30 – Tuschinski 1